Fundacja ECCC w oparciu o dotychczasowe doświadczenia, zgromadzone materiały i wydaną przez Bibliotekę ECCC publikację autorstwa dr Grzegorza Matejki, pracuje nad wprowadzeniem kwalifikacji „Zarządzanie potrzebami energetycznymi obiektów” do systemu ZSK.
Dr hab. Kinga Machowicz, prof. KUL wypowiedziała się jako ekspert.
Agenda 2030 zakłada likwidację wszelkich form wykluczenia. Powszechnie uważa się przy tym, że największe znaczenie przypada eliminacji wykluczenia społecznego, ponieważ jest to podstawowe zagrożenie dla możliwości pełnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa. Jednocześnie nierzadko pomija się fakt, że bycie niewykluczonym cyfrowo wiąże się z koniecznością zapewnienia sobie dostępu do energii elektrycznej. To zapewnienie dostępu ma kilka aspektów. Oczywistym wydaje się aspekt techniczno-technologiczny. Warto jednak przypominać, że korzystanie z dobrodziejstw cyfryzacji implikuje wymierne koszty finansowe. Im mniejsza zdolność odbiorcy do przeznaczania swoich zasobów finansowych na zaspokajania potrzeb energetycznych, tym w efekcie mniejsza realna dostępność energii i w konsekwencji wzrost zagrożenia wykluczeniem cyfrowym. Mała gotowość odbiorcy najczęściej wynika z życia na progu lub nawet poniżej progu ubóstwa ? życie w takich warunkach automatycznie wiąże się z ubóstwem energetycznym. Walka z wykluczeniem cyfrowym musi więc zakładać eliminację ubóstwa energetycznego.
Eliminować ubóstwo energetyczne można na dwa podstawowe sposoby realizowane pojedynczo bądź też równolegle w tym samym czasie. Pierwszym z tych sposobów jest uruchomienie stosunkowo prostych programów pomocowych ze środków publicznych. Ich wadą jest brak zachęt do zmniejszania finalnego zużycia energii co przekłada się na spadek konkurencyjności całej gospodarki.
Drugi sposób eliminowania ubóstwa energetycznego polega na minimalizowaniu końcowych kosztów dostarczania energii. Proces ten może wiązać się z relatywnie większymi nakładami w początkowej fazie (np. termomodernizacja, wymiana urządzeń na bardziej efektywne), aby finalnie zapewnić obniżenie kosztów w danym obiekcie. Ta minimalizacja wymaga jednak przede wszystkim wysokiego poziomu świadomości w zakresie zarządzania potrzebami energetycznymi obiektów, zarówno osób decydujących o zakresie niezbędnych inwestycji oraz odbiorców energii-użytkujących dany obiekt. Wskazany poziom świadomości leży wręcz w interesie publicznym, im wyższy poziom w zakresie zarządzania potrzebami energetycznymi obiektów, tym mniej finansowych środków trzeba będzie przeznaczać finalnie z budżetu państwa na eliminowanie ubóstwa energetycznego. Warto przy tym pamiętać, że państwo jest zobligowane do przeciwdziałaniu ubóstwu energetycznemu z tego powodu, że ma konstytucyjny i prawnomiędzynarodowy obowiązek poszanowania praw człowieka. Prawo do likwidacji ubóstwa energetycznego powinno być realizowane na równi do innych praw zaliczanych do praw człowieka trzeciej generacji (takich jak np. prawo do pokoju, czystego powietrza i środowiska). Należy zadbać o to, by założony cel osiągać sprawiedliwie (jednostki przedsiębiorące działania w zakresie racjonalizacji zużycia energii powinny być nagradzane), jak najmniejszym kosztem ogólnospołecznym a także wspomaganiem konkurencyjności gospodarki przez docelowy spadek kosztów zaopatrzenia w energię. Pożądany cel można osiągać przez zobowiązanie użytkowników budynków użyteczności publicznej do optymalizacji potrzeb energetycznych wykorzystywanych obiektów. Pracownicy administracji rządowej i samorządowej, powiązanych jednostek oraz pracownicy wielu przedsiębiorstw będą musieli więc wykazywać się potwierdzeniem wysokiego stopnia świadomości w zakresie zarządzania potrzebami energetycznymi
obiektów. Natomiast jeśli chodzi o gospodarstwa domowe i innych indywidualnych odbiorców, to dobrym krokiem jest udzielanie wsparcia finansowego tym odbiorcom energii, którzy wykażą, że złożone zapotrzebowanie na środki pomocowe ma merytoryczne uzasadnienie. Tym uzasadnieniem powinno być zaplanowanie przez wnioskodawcę działań zmierzających do długoterminowego utrzymywania kosztów na optymalnym poziomie. Wiąże się to z odpowiednimi inwestycjami oraz zmianą zachowań związanych z użytkowaniem energii. Dokonać takiej optymalizacji kosztów mogą tylko osoby posiadające stosowne kompetencje. Dlatego ze wszech miar oczekiwane jest dołączenie do zintegrowanego systemu kwalifikacji nowej kwalifikacji wolnorynkowej: zarządzanie potrzebami energetycznymi obiektów.